MERİNOS ENERJİ MÜZESİ (BURSA NOTLARI - 2)

    Bir önceki yazıda, çok beğendiğim Bursa Merinos Tekstil Sanayi Müzesi'ni anlatmıştım. (burada) Merinos Enerji Müzesi var sırada. 
    Bursa'nın Merinos semtinde Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi bünyesinde yer alan Enerji Müzesi, tıpkı Tekstil Sanayi Müzesi gibi tarihi bir öneme sahip. Bir önceki yazımda tarihi öneme ayrıntısıyla değindiğim için bu sefer bazı ayrıntılardan kaçınacağım. 

    2004 yılında faaliyetine son verilen Merinos Tekstil Fabrikası büyük bir müesseseydi. Fabrikanın enerji ihtiyacını karşılamak üzere bir elektrik santrali yapılmasına karar verildi ve Atatürk'ün emriyle 28 Kasım 1935 tarihinde santralin temelleri atıldı. Öncelikle sadece fabrikanın enerji ihtiyacını karşılayan santral, 15 yıl içerisinde gelişti ve 1973 yılına kadar Bursa kentinin ihtiyacı olan elektriğin bir kısmını da karşılamaya başladı. Merinos Tekstil Fabrikası kapanınca; Merinos Elektrik Santrali, Merinos Enerji Müzesi olarak düzenlendi ve hizmete sunuldu. Yani Merinos Tekstil Müzesi'ni ve Enerji Müzesi'ni  bir değerlendirmek gerekiyor.

    
    Merinos Enerji Müzesi'ni de çok beğendim, ilgiyle gezdim. Tarihi ve teknik anlamda bilgilendirme son derece yeterli. Sıkılmadan, rahat rahat gezilen düzenli, şık ve eğlenceli bir müze. 

    
    Neler var müzede? Öncelikle zamanında santralde kullanılan kazanlar ve makineler var. Birçok mankenle bu makinelerin zamanında nasıl kullanıldığı anlatılmaya çalışılmış. Gündelik yaşam sadece teknik anlamda değil, ufak tefek bazı ayrıntılarla canlandırılmış. Öyle ki üst katta bir bölümü gezerken, yerdeki bir boşluktan kazan dairesinden yukarıya doğru başını kaldırmış sana bakan bir işçiye rastlayabiliyorsun, ya da Permutit bölümünü gezerken soğuk algınlığı olan bir Merinos personelini içinden sıcak su akan  borulardan birine oturmuş şifa bulmaya çalışırken görebiliyorsun:) 

    Zamanında santralde çalışan işçiler unutulmamış. İşçilere ait fotoğraflar ve kayıt defterleri de sergileniyor. Müzenin kurulum aşamasında santralin emekli çalışanlarına danışılmış. Ayrıca talep edilmesi halinde, santralin müze gönüllüsü emekli çalışanları, ziyaretçilere eski çalışma prensibiyle ilgili bilgiler vermekteymiş.

    Müzede Dünya'da, Türkiye'de ve Bursa'da elektriğin tarih boyunca izlediği yolu belge ve fotoğraflarla takip etmek mümkün. Ayrıca Bursa'da elektrik öncesi dönemde kullanılan aydınlatma araçları da sergilenmekte. Örneğin şu sokak lambası gibi. Romanlarda, filmlerde rastladığımız, ancak hayal edebildiğimiz, gaz yağıyla çalışan bu lambanın başından ayrılamadım bir süre. Tabelada şöyle yazıyor: "19.yüzyılda Bursa Atatürk Caddesi üzerinde kullanılmış gaz yağı ile çalışan sokak lambası".

   

    
    Eski radyoların sergilendiği Elektrik Dağıtım Bölümü de ilginç. Bu bölümdeki Enerji Sanat Galerisi'nde zaman zaman sergiler düzenleniyormuş. Ayrıca yine bu bölümde farklı interaktif etkinlikler programlanıyormuş.

    

    Anladığım kadarıyla interaktif etkinlikler ve eğitim konusunda müze çok iddialı. Okul gruplarına enerji konusunda (yokluğu, varlığı, gerekliliği, üretim çeşitleri, çevre kirliliği, küresel ısınma vs.) eğitim amaçlı programlar yapıldığı gibi, yine öğrenciler için film gösterim alanı düzenlemesi de unutulmamış. Bizim ziyaret ettiğimiz gün bir grup öğrenci, öğretmenleri eşliğinde güle oynaya deneyler yapıyorlardı, hoşuma gitti doğrusu, hepsi çok keyifliydi. 

   Ve burası da en eğlenceli bölümlerden biri:) Permutit (Yumuşak Su) Bölümü. Yani buhar enerjisinin elektriğe çevrildiği bölüm. Burası aynen korunmuş. Ama ışık lazer ve sis gibi görsel öğelerle desteklenmiş. Müzik de unutulmamış. 

    

    Yukarıdaki fotoğraf pastel renklerin döndüğü zamanda çekildi, bekledim ve her renk geçişinde bir görüntü istedim:)İşte böyle. 

Normalde daha fazla renk var:)

    Kabul ediyorum, aslında  oldukça arabesk bir uygulama:) Ama dikkat çekiyor işte. Eğlenceli. Buharın elektriğe çevrildiği bölüm olduğunu unutmak kolay değil şimdi.

    Aslında bu renklendirme tekniği, santralin farklı bölümlerinde de var ama en etkileyici ve güzel fotoğraf veren bölüm burası.

    Kısacası Merinos Enerji Müzesi, eğlendirirken öğretme misyonunu gerçekten uygulayan bir müze. Daha önceki yazıda da belirttiğim gibi buradaki fotoğraflar yetersiz kalıyor. Örneğin -söylemeyi unuttum- eski elektrikli ev aletlerinin ve bunların reklam afişlerinin yer aldığı bölüm de çok ilginçti. 

   

    

    Gezilmesi görülmesi gereken bir müze Merinos Enerji Müzesi. Tıpkı Merinos Tekstil Sanayi Müzesi gibi ücretsiz gezilebiliyor. Bursa Belediyesi'ni takdir ediyorum bu konuda. Diğer müzede olduğu gibi yine kaliteli kitapçıklar düzenlenmiş, tekerlekli sandalye ile gezecek vatandaşların rahatlığı düşünülmüş ve müze bünyesinde işitme engelli ziyaretçiler için rehber de görev almaktaymış.

    Merinos Enerji Müzesi, Bursa'nın Merinos semtinde Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi içerisinde Merinos Tekstil Sanayi Müzesi ile yan yana yer alıyor. Merinos'a Bursa içerisinde metro, dolmuş, otobüs her türlü ulaşım var. Merkez sayılan Heykel'e 15-20 dk. yürüme mesafesinde. Bursa'ya yolu düşen herkese, her iki müzeyi de şiddetle tavsiye ederim.